Grafisch ontwerp(en): onmisbaar voor een aantrekkelijke tekst
Een A4 met zwarte tekst in het lettertype Calibri met lettergrootte 11, dat is wat de meeste mensen beschouwen als een ‘standaarddocument’. Maar is dat nog wel de standaard? Tegenwoordig worden teksten en documenten op allerlei manieren visueel aangekleed; en dat is precies waar grafische vormgeving om draait. Maar wat is nu eigenlijk een grafisch ontwerp, wat doet een grafisch ontwerper en hoe komt een grafisch ontwerp tot stand? In dit artikel zetten wij de belangrijkste informatie rondom grafisch ontwerpen voor jou uiteen. Binnen no-time ben je helemaal up-to-date!

Waar kun je aan denken bij een grafisch ontwerp?
Een grafisch ontwerp is – zeker gezien de ontwikkelingen in het huidige digitale landschap – een omvangrijk begrip. Er zijn veel verschillende soorten teksten en documenten die zich lenen voor grafische vormgeving, waaronder:

• Fysieke producten:
  – zakelijke teksten, zoals jaarverslagen
  – promotiemateriaal, zoals reclameborden
  – drukwerk, zoals flyers, brochures, folders, posters, tijdschriften en verpakkingen
• Digitale producten:
  – websites
  – posts op sociale media
  – online advertenties
  – nieuwsbrieven

Een grafisch ontwerp is onlosmakelijk verbonden met de typografie en layout van een tekst of document. Met behulp van grafische vormgeving ontstaat er een bepaalde continuïteit tussen tekstuele en grafische elementen, die de boodschap of het doel van de tekst ondersteunt. Er zijn verschillende grafische elementen die je kunt inzetten om een tekst visueel aan te kleden, zoals kleurgebruik, lettertypes, lettergrootte, illustraties, foto’s, kaders, vlakken en marges.

Het doel van grafisch ontwerpen
Er bestaan globaal gezien drie tekstdoelen die ten grondslag kunnen liggen aan een grafisch ontwerp: activeren, informeren en overtuigen. De tekst zelf hoeft niet door een grafisch ontwerper te worden aangepast, het draait vooral om het doel van de tekst. Met grafische vormgeving kun je de boodschap of het doel van een tekst juist nader uitwerken en daarmee de impact van een tekst veranderen. Zo kan een grafisch ontwerp worden ingezet om de leesbaarheid, toegankelijkheid en aantrekkelijkheid van een tekst te vergroten. Een tekst die op een strakke manier is vormgegeven oogt professioneler, zorgt voor afwisseling in het document en is in staat de nieuwsgierigheid van de lezer te prikkelen.

Aangezien de teksten en documenten die geschikt zijn voor grafische vormgeving erg uiteenlopen, kunnen de tekstsoort en -omvang de uiteindelijke impact van een grafisch ontwerp in het bijzonder beïnvloeden. De rol van de grafische vormgeving verschilt per type tekst. Als er sprake is van een document met veel tekst – zoals lang rapport of een tender – dan dient er vooral te worden gekeken naar de mogelijkheden om de tekst zelf visueel aantrekkelijker te maken, bijvoorbeeld door het gebruik van kleuren om belangrijke aspecten van de tekst te belichten. Gaat het nu om een reclamebord of een affiche, dan zal de focus doorgaans liggen op de vormgeving buiten de tekst om, bijvoorbeeld het invoegen van illustraties.

De werkzaamheden van een grafisch ontwerper
Een grafisch ontwerp wordt gecreëerd door een grafisch ontwerper en/of grafisch vormgever, vaak werkzaam bij een grafisch ontwerpbureau. Er bestaat een klein nuanceverschil tussen beide functies; als men het heeft over een grafisch ontwerper is dat doorgaans degene die zich bezighoudt met het ontwerpen van de vormgeving. Een grafisch vormgever houdt zich vervolgens bezig met de uitvoering van dit ontwerp. Het kan voorkomen dat de werkzaamheden van beide functies gescheiden zijn, maar vaak bedoelt men met een grafisch vormgever en grafisch ontwerper iemand die zowel ontwerpt als uitvoert.

Het werkveld van een grafisch ontwerper is erg uitgebreid door de digitale ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Een grafisch ontwerper houdt zich kortom bezig met de reeds benoemde grafische elementen en probeert grafisch te sturen op het (communicatie)doel van de tekst. Hiervoor verdiept een grafisch ontwerper zich in de essentie of boodschap van de tekst en in de belangrijkste informatie. Aan de hand daarvan wordt de tekst uiteindelijk gestructureerd en vormgegeven. De vormgever of ontwerper dient – naast de doelgroep, het communicatiedoel en de boodschap van de tekst – soms rekening te houden met bepaalde wensen of vormgevingseisen die een opdrachtgever heeft. Zo worden bedrijven of organisaties vaak gekenmerkt door een huisstijl, oftewel een vaste of kenmerkende visuele vormgeving van bijvoorbeeld visitekaartjes of rapporten.

Met welke programma’s kun je grafisch ontwerpen?
Aangezien een grafisch ontwerp vooral is gericht op de visuele aankleding van een tekst of document, bestaan er verschillende programma’s met elk hun eigen ‘specialiteit’. Gaat het om de grafische vormgeving van een losse tekst die nét wat verder gaat dan een standaardtemplate? Dan is InDesign doorgaans het handigst om te gebruiken. Daarnaast is Illustrator een geschikt programma voor illustraties en het tekenen van losse onderdelen. Ook kun je Photoshop gebruiken om foto’s te bewerken of verbeteren. Deze kun je vervolgens weer verwerken in een grafisch ontwerp.

Net een stapje verder
In het verlengde van grafische vormgeving ligt grafische conceptontwikkeling. Het doel van de grafisch vormgever is dan niet alleen gelegen in het de uitwerking van een bepaalde boodschap, maar vooral ook in het ontwikkelen van het concept achter de vormgeving. De grafisch vormgever is dan vooral bezig met een doelgroep- en (communicatie)doelanalyse, op basis waarvan hij naar een grafisch ontwerp toewerkt.

Grafisch ontwerpen – hoe gaat dat in zijn werk?
Bij House of Visual Design kunt je natuurlijk ook terecht voor grafische vormgeving. Het proces dat aan een grafisch ontwerp voorafgaat, verschilt natuurlijk per type tekst en per (communicatie)doel. Ben je benieuwd naar onze verschillende opdrachten, dan kun je hier ons portfolio bekijken. Om een voorbeeld te geven van de manier waarop we een grafisch ontwerp realiseren, zie je hieronder een vereenvoudigd stappenplan voor de opmaak van zakelijke teksten, zoals een jaarverslag. Dit plan bestaat uit vier fases:

1. Denkfase. Aan de hand van de belangrijkste informatie zoeken we naar de kern van
   jouw verhaal. Wat is het doel van de tekst en waar moet de lezer zijn aandacht op richten? Op basis hiervan bepalen wij waar onze focus ligt.
2. Conceptfase. In deze fase laten we onze creativiteit de vrije loop. Welke middelen kunnen we inzetten om de communicatiedoelen te bereiken? Past onze vormgeving daadwerkelijk binnen jouw eisen en wensen? Uiteraard zijn er controlemomenten en passen we ons concept aan met behulp van jouw opmerkingen en/of verbeterpunten. Ben je helemaal tevreden over de grafische vormgeving? Dan is het tijd voor de implementatie van het definitieve grafische ontwerp.
3. Puntjes op de ‘i’-fase. In deze fase verwerken we de tekst in het definitieve grafische ontwerp. Zijn er vanuit jou nog opmerkingen en/of verbeterpunten met betrekking tot de tekst? Dan kan je dat zelf aangeven en passen wij het aan. Dit is ook het moment om eventuele laatste opmerkingen over de vormgeving door te geven. Ben je nu écht 100% tevreden?
4. De allerlaatste, definitief goedgekeurde versie sturen we in het juiste formaat naar je op. Je kunt er dan meteen mee aan de slag!

Meer weten over het grafisch ontwerp?
Bij House of Visual Design staan we altijd open voor het binnenhalen van nieuwe opdrachten. Heb je verdere hulp nodig bij het inzetten van grafische vormgeving? Aan de hand van onze vijf kernwaarden – toegankelijk, fris, flexibel eigenwijs en assertief – denken we graag met je mee om een grafisch ontwerp te realiseren dat bij jou(w bedrijf) past! Of heeft dit artikel je nieuwsgierig gemaakt naar de verschillende mogelijkheden die House of Visual Design jou binnen de grafische wereld kan bieden? Daar helpt ons enthousiaste team je natuurlijk graag bij. Neem hier vrijblijvend contact met ons op.